ล้มเหลวแล้วต้องเรียนรู้
Sometimes you win – Sometimes you learn ล้มเหลวแล้วต้องเรียนรู้
โดย John C. Maxwell
หนังสือ Sometimes you win – Sometimes you
learn หรือ ล้มเหลวแล้วต้องเรียนรู้ เป็นหนังสือที่นำเสนอมุมมองของการพัฒนาตนเองด้วยวิธีการเรียนรู้จากสิ่งที่ล้มเหลวหรือผิดพลาด
โดย Maxwell ได้นำเสนอออกมาในรูปแบบที่สามารถเข้าใจและปฏิบัติตามได้ง่าย
ซึ่งมีทั้งหมด 13 ตอน
ดังนี้ 1.ยามปราชัย ทุกอย่างล้วนเลวร้าย 2.ความอ่อนน้อมถ่อมตน : จิตวิญญาณแห่งการเรียนรู้
3.ความเป็นจริง : รากฐานของการเรียนรู้
4.ความรับผิดชอบ : ขั้นแรกของการเรียนรู้ 5.การปรับปรุง : หัวใจของหารเรียนรู้ 6.ความหวัง : แรงจูงใจในการเรียนรู้ 7.สอนง่ายและเต็มใจเรียนรู้ : เส้นทางแห่งการเรียนรู้
8.ความทุกข์ยาก : ตัวเร่งในการเรียนรู้
9.ปัญหา : โอกาสในการเรียนรู้ 10.ประสบการณ์ที่ไม่ดี : มุมมองสำหรับการเรียนรู้
11.การเปลี่ยนแปลง : สิ่งที่ต้องยอมเสียเพื่อจะได้เรียนรู้
12.ความเป็นผู้ใหญ่ : คุณค่าของการเรียนรู้
13.การชนะไม่ใช่ทุกสิ่ง การเรียนรู้ต่างหากที่เป็นอย่างนั้น
ตอนที่ 1 ยามปราชัย ทุกอย่างล้วนเลวร้าย
เป็นบทที่แสดงให้เห็นตัวอย่างของความผิดพลาดเพียงเพราะลืม!! และเมื่อได้รู้ถึงข้อผิดพลาด ก็เข้าสู่ขั้นตอนการประเมินความพ่ายแพ้
เมื่อตกอยู่ในสภาวะที่จิตใจห่อเหี่ยวเพราะความผิดพลาด ก็มักจะหลงลืมหรือทำให้ไม่อยากจะทำอะไรเลย
การประเมินความพ่ายแพ้จึงมีความสำคัญที่จะทำให้สามารถตอบสนองต่อเหตุการณ์ที่เผชิญอยู่ได้
ในบทนี้ยังบอกถึงสาเหตุที่ความพ่ายแพ้ทำให้สิ่งต่างๆ ช่างเลวร้าย เพราะการได้รับชัยชนะทำให้ผู้ที่ได้ชัยมีแรงจูงใจที่จะทำสิ่งต่างๆ
แต่สำหรับความพ่ายแพ้ไม่ใช่เพียงความเจ็บปวดในตอนนั้นที่มีผลกระทบต่อผู้แพ้ แต่ยังสร้างปัญหาอื่นๆตามมาด้วย
โดย Maxwell ได้ให้ตัวอย่างไว้ดังนี้ 1.ความพ่ายแพ้ทำให้เราติดอยู่ในบ่วงอารมณ์ 2.การสูญเสียทำให้จิตใจรู้สึกพ่ายแพ้
3.ความพ่ายแพ้มีผลต่อการกระทำของเรา 4.ความพ่ายแพ้ครั้งแรกมักไม่ใช่ความพ่ายแพ้ครั้งใหญ่ที่สุด
5.ความพ่ายแพ้ทำให้เราเปลี่ยนไป และการเปลี่ยนความพ่ายแพ้ให้เป็นประโยชน์
ตอนที่ 2 ความอ่อนน้อมถ่มตน : จิตวิญญาณแห่งการเรียนรู้
ในบทนี้จะบอกถึงว่าทำไม จิตวิญญาณแห่งการเรียนรู้คือความอ่อนน้อมถ่อมตน
Maxwell ได้บอกถึงผลกระทบของความทะนงตนที่จะนำไปสู่ความพินาศ
เป็นการตั้งคำถามเพื่อให้ผู้อ่านได้คิดตาม และชวนให้เรามองมุมใหม่ๆว่าจิตวิญญาณที่ถูกต้องเหมาะสมช่วยให้เราเรียนรู้ได้อย่างไร
โดยให้เหตุผล 1.ความถ่อมตนทำให้เรามองตัวเองและชีวิตตามความเป็นจริง
2.ความถ่อมตนทำให้เราเรียนรู้และพัฒนาได้ในยามปราชัย 3.ความถ่อมตนยอมให้เราทิ้งความสมบูรณ์แบบแล้วพยายามต่อไป 4.ความถ่อมตนยอมให้เราเอาความผิดพลาดมาทำให้เกิดประโยชน์สูงสุด
ตอนที่ 3 ความเป็นจริง : รากฐานของการเรียนรู้
เป็นบทที่ถ่ายทอดเรื่องราวของ ชาร์ลีน ชิฟฟ์ ที่เกิดมาในครอบครัวที่มีอยู่มีกินและรักใคร่กันดี
ในประเทศโปแลนด์ แต่ทุกอย่างก็เปลี่ยนแปลงไปเมื่อฮิตเลอร์เข้ายึดครองโปแลนด์ ทำให้ชาร์ลีนต้องพบเจอเรื่องราวมากมาย
พบความสูญเสีย เธออยู่เพียงลำพังและสามารถเอาตัวรอด หลบหนีจากเหตุการณ์เลวร้ายนั้นได้
ซึ่งในบทนี้ยังได้กล่าวถึงรากฐานที่ดีในการพัฒนา และความเป็นจริงสามอย่างของชีวิต คือ 1.ชีวิตเป็นเรื่องยาก 2.ชีวิตเป็นเรื่องยากสำหรับทุกคน 3.ชีวิตของแต่ละคนยากลำบากไม่เท่ากัน
และเมื่อเข้าใจแล้วว่าชีวิตนั้นเป็นเรื่องยาก ก็อย่าทำให้ชีวิตยากลำบากขึ้นไปอีก และเพื่อช่วยให้ยอมรับความจริง
Maxwell จึงช่วยชี้ให้เห็น 5 วิธีที่จะได้หลีกเลี่ยงหลุมพรางที่จะทำให้ชีวิตลำบากขึ้นไปอีก
1.ชีวิตจะยากลำบากขึ้นสำหรับคนที่หยุดพัฒนาและเรียนรู้ 2.ชีวิตจะยากลำบากขึ้นสำหรับคนที่ไม่คิดอย่างมีประสิทธิผล 3.ชีวิตจะยากลำบากขึ้นสำหรับคนที่ไม่ยอมเผชิญความเป็นจริง 4.ชีวิตจะยากลำบากขึ้นสำหรับคนที่เชื่องช้าในการปรับเปลี่ยนอย่างเหมาะสม
5.ชีวิตจะยากลำบากขึ้นสำหรับคนที่ไม่ตอบสนองต่อความท้าทายให้ถูกวิธี
ตอนที่ 4 ความรับผิดชอบ : ขั้นแรกของการเรียนรู้
“ความรับผิดชอบเป็นความสามารถที่สำคัญที่สุดซึ่งคนคนหนึ่งจะพึงมีได้”
เป็นบทที่แสดงให้เห็นถึงความสำคัญของความรับผิดชอบ ถ้าเมื่อเราไม่ยอมรับผิดชอบจะเกิดอะไรขึ้น
1.เราจะสร้างการคิดแบบที่มองตัวเองเป็นเหยื่อ 2.เราจะมองวิถีชีวิตบิดเบือนไปจากความจริง 3.เรามักจะ “พยายามตำหนิคนอื่น” 4.เราสละทางเลือกที่จะควบคุมชีวิตตัวเอง
5.เราจะทำลายโอกาสต่างๆของการพัฒนาเพื่อความสำเร็จ แล้วถ้าเราเรียนรู้ที่จะรับผิดชอบจะเกิดอะไรขึ้น
1.เราได้เริ่มลงมือทำขั้นแรกของการเรียนรู้ 2.เรามองสิ่งต่างๆโดยมีแนวทางที่ถูกต้องเหมาะสม
3.เราหยุดล้มเหลวซ้ำซาก 4.เราพัฒนาจนเข้มแข็งขึ้น
5.เราพูดอย่างไรก็ทำอย่างนั้น
ตอนที่ 5 การปรับปรุง : หัวใจของการเรียนรู้
บทที่ได้ยกประสบการณ์ของ วอลเตอร์ ครองไคต์ ผู้ประกาศข่าวรายการ CBS Evening News ตั้งแต่ปี 1962 ถึง 1981 ที่มีคนไว้ใจมากที่สุดในอเมริกา ที่ครั้งหนึ่งเขาก็เคยผิดพลาด
บทนี้ยังได้ให้ข้อคิดในเรื่องการปรับปรุง คือ 1.การปรับปรุงตัวเอง
เป็นก้าวแรกที่นำไปสู่การปรับปรุงเรื่องอื่นๆ 2.จะปรับปรุงตัวได้
เราต้องหนีจากเรื่องที่ตัวเองคุ้นเคย 3.การปรับปรุงแตกต่างจาก
“การหาทางแก้ไขที่รวดเร็ว” 4.การปรับปรุงเป็นความรับผิดชอบที่ต้องทำอยู่ทุกๆวัน
และถ้าหากตั้งใจที่จะปรับปรุง เริ่มต้นปรับปรุงพัฒนา
ต้องทำสามสิ่ง ดังนี้ 1.ตัดสินใจว่าตัวคุณมีค่าพอที่จะปรับปรุง
2.เลือกว่าจะปรับปรุงด้านไหน 3.หาโอกาสปรับปรุงจากความพ่ายแพ้ของตนเอง
ตอนที่ 6 ความหวัง : แรงจูงใจในการเรียนรู้
ในบทนี้ Maxwell ได้กล่าวไว้ว่า “ความสูญเสียอย่างหนึ่งที่ไม่มีใครรับได้นั่นคือหารสูญเสียความหวัง”
ความหวังเป็นสิ่งที่สวยงาม เป็นแรงบันดาลใจให้เราอยากมีชีวิตและเรียนรู้
1.ความหวังยอมรับความเป็นจริงของชีวิต 2.ความหวังเติมพลังให้เราจนเต็มเปี่ยม
3.ความหวังมุ่งเน้นไปที่การก้าวไปข้างหน้า 4.ความหวังสร้างความแตกต่าง
วิธีการบ่มเพาะความหวัง 1.ให้ตระหนักว่า ความหวังเป็นสิ่งที่เราเลือกเองได้
2.เปลี่ยนแปลงการคิดของตัวเอง 3.ชนะเรื่องเล็กๆหลายๆครั้ง
และยังกล่าวถึงพลังของความหวัง การได้ผลตอบแทนจากความหวัง และการที่ความหวังให้ผลตอบแทน
โดยถ่ายทอดผ่านเรื่องราวของจิม แอ็บบอตต์ ที่เกิดมาพิการ ไม่มีมือขวา แต่เขาสามารถอยู่ได้อย่างมีความพยายาม
เขาเรียนรู้วิธีรับมือ และปรับปรุงตนเอง เพียงแค่เพราะเขายังมีความหวัง
ตอนที่ 7 สอนง่ายและเต็มใจเรียนรู้ : เส้นทางแห่งการเรียนรู้
ในบทนี้ จอห์น เนสบิตต์ กล่าวไว้ว่า “จะเรียนรู้สักกี่วิชาก็ไม่มีวันพอ เพราะโลกเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา”
ถ้าอยากจะประสบความสำเร็จในวันพรุ่งนี้ คุณต้องเป็นคนสอนง่ายและเต็มใจจะเรียนรู้ในวันนี้
โดยลักษณะเฉพาะของคนที่สอนง่ายและเต็มใจเรียนรู้ คือ 1.เขาจะมีทัศนคติที่เอื้อต่อการเรียนรู้
2.เขาจะมีกรอบความคิดแบบพวกมือใหม่ 3.คนที่สอนง่ายและดต็มใจเรียนรู้จะพิจารณาตัวเองอย่างจริงจังและลึกซึ้ง
4.เขาจะกระตุ้นให้คนอื่นพูดความจริง 5.เขาจะได้เรียนรู้สิ่งใหม่ๆทุกวัน
ในบทนี้ยังบอกถึงวิธีการฝึกฝนประจำวันเพื่อให้เป็นคนสอนง่ายและเต็มใจเรียนรู้
1.เตรียมตัว 2.พิจารณาใคร่ครวญ 3.นำไปประยุกต์ใช้
ตอนที่ 8 ความทุกข์ยาก : ตัวเร่งในการเรียนรู้
ในบทนี้ได้ถ่ายทอดเรื่องราวของ มาร์แชลล์ เทเลอร์ ที่เกิดในครอบครัวที่มีปัญหาการเงิน
ในเมืองอินเดียนาโพลิส รัฐอินเดียนา ซึ่งเขาได้เผชิญปัญหาจากชีวิตที่มีความสุขแบบ ลูกเศรษฐี
ก็กลายเป็นเพียงเด็กธรรมดาคนหนึ่ง เขาทำงานหนักมากขึ้น พัฒนาและหาโอกาสให้ตัวเองโดยใช้จักรยานที่มีเพื่อลงแข่งขัน
เขาถูกข่มขู่ ถูกกลั่นแกล้ง ถูกทำร้ายมากมาย แต่เขาก็เลือกที่จะนำความทุกข์ยากและอุปสรรคนั้นมาทำให้ตัวเองฉลาดมากขึ้นและเก่งขึ้น
จนสามารถเป็นนักแข่งจักรยานมืออาชีพได้ตั้งแต่ตอนเป็นวัยรุ่น ซึ่งในบทนี้ยังได้บอกข้อดีของความทุกข์ยาก 1.ถ้าอยากรู้จักตัวเอง ความทุกข์ยากจะแนะนำให้เรารู้จักตัวเอง
2.ถ้าอยากเรียนรู้จากความทุกข์ยาก ความทุกข์ยากจะเป็นครูที่ดีกว่าความสำเร็จ
3.ถ้าอยากเรียนรู้จากความทุกข์อยาก ความทุกข์ยากจะช่วยเปิดประตูต้อนรับโอกาสใหม่ๆ
4.ถ้าตอบสนองต่อความทุกข์ยากอย่างเหมาะสม ความทุกข์ยากจะส่งสัญญาณว่า
จะเกิดการเปลี่ยนแปลงในทางที่ดี 5.ถ้าเราคาดหวังและวางแผนไว้สำหรับความทุกข์ยาก
ความทุกข์ยากจะทำให้เราได้ทั้งประโยชน์และความเจ็บปวด 6.ความทุกข์ยากเขียนเรื่องราวของเรา
และถ้าตอบสนองอย่างเหมาะสม เรื่องราวนั้นจะออกมาดี
ตอนที่ 9 ปัญหา : โอกาสในการเรียนรู้
ในบทนี้ Maxwell ได้บอกเล่าประสบการณ์ที่ได้เจอกับปัญหาในการสร้างโบสถ์ ที่ใช้เวลาถึง
17 ปีในการสร้าง โดย Maxwell ได้แนะนำให้
“อย่าทำแบบนี้..” 1.อย่าประเมินปัญหาต่ำเกินไป
2.อย่าประเมินปัญหาสูงเกินไป 3.อย่ารอคอยให้ปัญหาแก้ไขด้วยตัวเอง
4.อย่ากระตุ้นให้ปัญหารุนแรงขึ้น และ “ให้ทำแบบนี้..”
1.คาดคะเนว่าปัญหาอาจจะเกิดขึ้น 2.เล่าปัญหาให้คนอื่นฟัง
3.ประเมินปัญหา 4.สำนึกบุญคุณของปัญหา
ตอนที่ 10 ประสบการณ์ที่ไม่ดี : มุมมองสำหรับการเรียนรู้
ในบทนี้ Maxwell ได้บอกเล่าประสบการณ์ที่เขาได้ลืมกระเป๋าเอกสารเอาไว้ข้างทาง ซึ่งเหตุการณ์นั้นมันทำให้เขารู้สึกโง่เขลา
เขากังวล คับค้องใจและสิ้นหวัง แต่เขาก็ชี้ให้เห็นว่าเราใช้ประโยชน์จากประสบการณ์ที่ไม่ดีได้
นั้นคือยอมให้เรื่องเหล่านั้นมาช่วยให้ 1.ยอมรับความเป็นมนุษย์
2.เรียนรู้ที่จะหัวเราะเยาะตัวเองและชีวิต 3.รักษามุมมองที่ถูกต้อง
4.อย่ายอมแพ้ 5.อย่าทำให้ประสบการณ์ไม่ดีของตัวเองหลายเป็นประสบการณ์ที่แย่ลง
6.ยอมให้ประสบการณ์ไม่ดีนำคุณไปสู่ประสบการณ์ที่ดี
ตอนที่ 11 การเปลี่ยนแปลง : สิ่งที่ต้องยอมเสียเพื่อจะได้เรียนรู้
ในบทนี้ได้อธิบายเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลง โดยใช้เหตุการณ์การเปลี่ยนแปลงของกล้องโพลารอยด์ที่ได้ถือกำเนิดขึ้นและสิ้นสุดลง
จากตัวอย่างเหตุการณ์นี้ Maxwell ก็ได้อธิบายอีกว่า
ทำไมผู้คนจึงต่อต้านการเปลี่ยนแปลง แล้วผู้คนจะตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงอย่างไร และวิธีการที่ทำให้การเปลี่ยนแปลงมีความหมาย
ตอนที่ 12 ความเป็นผู้ใหญ่ : คุณค่าของการเรียนรู้
“ความเป็นผู้ใหญ่ไม่ได้มาพร้อมอายุเสมอไป
คนที่เป็นผู้ใหญ่คือคนที่เรียนรู้จากความพ่ายแพ้ มีสติปัญญา จิตใจมั่นคงเมื่อเผชิญความยากลำบากในชีวิต”
ตอนที่ 13 การชนะไม่ใช่ทุกสิ่ง การเรียนรู้ต่างหากที่เป็นอย่างนั้น
ในบทสุดท้ายนี้
Maxwell ได้กล่าวไว้ว่า “ผมอยากให้คุณเป็นผู้ชนะเรื่อยไปโดยเป็นผู้เรียนรู้จนติดเป็นนิสัย”
ซึ่งเขาได้แบ่งปันความคิดเห็นเกี่ยวกับการเรียนรู้ คือ 1.พอชนะมากขึ้น เรามักจะเรียนรู้น้อยลง 2.จะได้เรียนรู้ก็ต่อเมื่อเปลี่ยนวิธีคิด
3.การเรียนรู้ที่แท้จริง หมายถึงการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม 4.ความสำเร็จอย่างต่อเนื่อง เป็นผลมาจากการล้มเหลวและเรียนรู้อยู่เรื่อยๆ
ด้านการวางแผน
ในแต่ละตอนที่ได้ถ่ายทอดประสบการณ์ในเรื่องราวต่างๆ ผู้ที่เป็นเจ้าของประสบการณ์นั้นๆได้มีวิธีการวางแผนเพื่อเอาชีวิตรอดหรือวางแผนเพื่อให้หลุดพ้นจากปัญหาด้วยวิธีการที่เรียบง่าย
โดยการมองความผิดพลาดหรือปัญหาที่เกิดขึ้นให้ได้ประโยชน์ นั้นคือ การเรียนรู้จากความผิดพลาดหรือปัญหานั้นๆ
เพื่อจะได้นำไปสู่หนทางในการแก้ไขปัญหาและการเผชิญหน้ากับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ด้านข้อคิด
หนังสือ ล้มเหลวแล้วต้องเรียนรู้ มีข้อคิดมากมายที่จะช่วยเตือนตัวเองและพัฒนาตัวเอง
เช่น “การรักษาทัศนคติที่ดีไว้ให้สม่ำเสมอจะเป็นพันธมิตรอันยิ่งใหญ่ที่สุดของคุณในการพัฒนาและเรียนรู้”
คือ ถ้าคุณยังคิดบวก ถึงแม้ต่อมาจะมีอะไรผิดพลาด คุณจะไม่เหงื่อตก ทัศนคติของคุณจะเป็นแบบนี้
คือ จะคิดว่า สิ่งที่แย่ที่สุดที่เกิดกับฉันวันนี้อาจนำไปสู่สิ่งที่ดีที่สุดในวันนี้ก็ได้
ด้านการดำเนินเรื่อง
วิธีการดำเนินเรื่อง เป็นงานเขียนที่จัดวางโครงเรื่องและเรียงลำดับขั้นตอนให้ผู้อ่านมีความอยากรู้มากขึ้นเรื่อยๆ
สอดแทรกประสบการณ์และข้อคิดต่างๆไว้มากมาย เป็นการดำเนินเรื่องเหมือนการผจญภัย ที่ต้องเก็บกุญแจเพื่อไขบานประตูไปยังด้านต่อไป
เมื่อเปิดประตูบานแรกแล้ว คุณต้องเก็บเกี่ยว ทำความเข้าใจ ค้นหากุญแจสำคัญเพื่อที่จะได้นำกุญแจนั้นไปเปิดประตูบานถัดไป
และเมื่อไปถึงประตูบานสุดท้าย ก็เหมือนกับการผจญภัยที่ได้สิ้นสุดลงแต่ยังคงเหลือร่องรอยและประสบการณ์มากมายไว้ให้
คุณจะได้เรียนรู้ผ่านประสบการณ์ และข้อคิดที่ผู้เขียนได้ถ่ายทอดออกมา
และเมื่อคุณหันกลับไปมอง บานประตูเหล่านั้นก็จะกลายเป็นเส้นทางที่ส่งให้คุณได้พบเจอสิ่งใหม่ๆในชีวิตของคุณ
ผู้วิพากษ์ : มณีวรรณ์ กาหวัง (29 มกราคม 2561)
อ้างอิง
แม็กซ์เวลล์, จอห์น. (2557). ล้มเหลวแล้วต้องเรียนรู้. แปลจาก Sometimes you win Sometimes you learn. แปลโดย
พิมพ์ใจ สุรินทรเสรี.
สมุทรปราการ : สำนักพิมพ์เนชั่นบุ๊คส์.
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น